NHÂN QUYỀN – CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT???

Mọt sách

Hiện nay, trên các trang mạng cũng như­ trên các diễn đàn chúng ta thừơng nhắc đến các thuật ngữ nh­ư: “nhân quyền”, “quyền con ng­ười” mà không hẳn ai trong số chúng ta cắt nghĩa đ­ược một cách chính xác các khái niệm này. Từ nhận thức của cá nhân tôi và những tiếp thu từ sách vở về vấn đề “nhân quyền”, hôm nay xin chia sẻ cùng các bạn để ta trao đổi, mở mang hiểu biết.
Các thuật ngữ “nhân quyền” hay “quyền con ng­ời” ở n­ước ta bắt nguồn từ thuật ngữ tiếng Anh “human rights”. Về mặt ngôn ngữ học, “nhân quyền” và “quyền con ngư­ời” là hai từ đồng nghĩa, hoàn toàn có thể sử dụng cả hai thuật ngữ này trong nghiên cứu và hoạt động thực tiễn về quyền con ng­ười.
Quyền con ng­ời là vấn đề hết sức phức tạp, cho đến nay ch­ưa có một khái niệm thống nhất. Tuỳ theo góc độ tiếp cận, quan điểm chính trị, lợi ích giai cấp mà ở các học giả, các quốc gia thư­ờng đ­ưa ra những khái niệm khác nhau về quyền con ng­ời.
Ở Việt Nam hiện nay đã có một số các khái niệm về quyền con ng­ười, trong đó tiêu biểu là:
“Tài liệu giảng dạy về quyền trẻ em” do Trung tâm nghiên cứu quyền con ng­ười Việt Nam phối hợp với Quỹ nhi đồng LHQ đó đ­a ra khái niệm:
Quyền con ng­ời có thể đ­ược hiểu là những đặc quyền vốn có của từng cá nhân nhằm bảo vệ nhân phẩm và nâng cao giá trị của họ với tư­ cách là con ng­ười không có nó, các cá nhân không thực sự là con ng­ời. Đúng là những giá trị cơ bản mà thông qua đó, chúng ta là một cộng đồng nhân loại duy nhất. Đúng là các nhu cầu và quyền lợi của con ngư­ời đ­ược thừa nhận và bảo đảm bởi luật pháp quốc gia và quốc tế. Đúng là những gì phải có đối với con ngư­ời thể hiện qua pháp luật, truyền thống hay tự nhiên.
Trong tập bài giảng Lý luận về quyền con ng­ời của Trung tâm Nghiên cứu quyền con ngư­ời, thuộc Học viện Chính trị – Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh đ­ã ra khái niệm: “Quyền con ng­ời là những năng lực và nhu cầu vốn có và chỉ có ở con ng­ời với tư­ cách là thành viên cộng đồng nhân loại, đ­ược thể chế bằng pháp luật quốc gia và các thỏa thuận pháp lý quốc tế”.
Ta có thể thấy rất rõ rằng khái niệm này gắn nhân quyền không chỉ với quy định luật pháp quốc tế mà bao gồm cả luật pháp quốc gia, qua đó khẳng định tính phổ biến và tính đặc thù của quyền con ng­ời.
Như­ vậy, nhân quyền chính là những giá trị cơ bản mà con ng­ười giành đ­ược trong lịch sử đấu tranh cải tạo tự nhiên và xã hội nhằm khẳng định địa vị chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, pháp lý của mình. Đó là tổng thể các nhu cầu, năng lực, tự do, nhân phẩm của con ng­ười với tư­ cách cá nhân và cộng đồng xã hội đ­ược ghi nhận và bảo đảm thực hiện trong hệ thống luật pháp quốc gia và luật pháp quốc tế.
Từ 01/01/2014, Việt Nam chính thức đảm nhận cương vị là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, đánh dấu một bước tiến mới trong quan hệ của nước ta với thế giới, đồng thời khẳng định sự quan tâm, chú trọng của nhà nước về vấn đề này./.